Giáo xứ Hà Xá trước kia thuộc về tổng Thanh Triều, huyện Hưng Nhân, tỉnh Thái Bình. Ngày nay, Hà Xá thuộc thôn Hà Xá, xã Tân Lễ, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
Theo lưu truyền, cụ thượng tổ Nguyễn Quốc Đạt là quan Ngự sử triều Huế, đã đổi tên từ họ Nguyễn sang họ Hà và lập nghiệp tại đất Tây Trúc Kiều bên dòng sông Luộc. Con trai thứ tư của cụ là Đaminh Hà Đăng Khương hiệu Hồng Phúc. Năm 15 tuổi, Hà Đăng Khương được các giáo sỹ Tây Ban Nha nhận vào Nhà thờ Hưng Yên nuôi dạy và được lãnh nhận bí tích Rửa tội. Sau này, Đaminh Hà Đăng Khương được phong làm quan Tổng quản Yên Mỹ thuộc phủ Bắc Ninh – Kinh Bắc. Sau khi xây dựng gia đình, cụ xin từ chức về quê và mua đất xứ Đồng Nổi thuộc hạt Tây Trúc Kiều lập nghiệp.
Nhờ mối quan hệ chặt chẽ với các giáo sỹ Thừa sai đang giảng đạo ở vùng Phố Hiến (Hưng Yên), nên cụ mời các ngài về truyền giảng Tin Mừng tại quê hương.
Ngày 16 tháng 10 năm 1806, các giáo sỹ người Tây Ban Nha cùng với gia đình cụ dựng cây Thánh giá và châm “ngọn lửa đức tin” đầu tiên trên đất Đồng Nổi, và đặt tên làng là Hà Xá. Cụ Hồng Phúc dựng một ngôi nhà nguyện bằng tre nứa.
Năm 1815, Đức giám mục giáo phận cho phép thành lập họ giáo Hà Xá trực thuộc xứ Tiên Chu. Ngài trợ cấp kinh phí xây Nhà thờ giữa làng Hà Xá.
Ngày 3 tháng 11 năm 1913 Giáo phận chia xứ Tiên Chu làm hai và nâng Hà Xá lên hàng giáo xứ với 13 họ lẻ. Ngày 15 tháng 1 năm 1915, Giáo xứ khởi công xây dựng lại ngôi Nhà thờ hiện nay.
Năm 1989, Giáo xứ đại tu lại toàn bộ phần mái Nhà thờ, sau đó hoàn thiện tháp chuông và làm toàn bộ trần trong Nhà thờ.
Ngày 16 tháng 10 năm 2002, Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang - Giám mục giáo phận Thái Bình - thánh hiến nhà thờ Đức Mẹ Mân Côi giáo xứ Hà Xá.
Bài: Sưu tầm & Biên tập